van Bergen naar Duitsland
| De granaten vliegen om het huis. Annie weet, als ze blijven fluiten, gaan ze wel over. Maar als dat geluid verandert in fluisteren, dan moet je dekking zoeken. Het wordt er al gauw te gevaarlijk, men moet weg; het huis is zwaar getroffen, de glasschade is groot. Op zondagavond 15 oktober wordt er een slaapplek gevonden bij een familie in een kelder op de Siebengewaldseweg in Bergen. Als de zus van de vader des huizes met man en 7 kinderen een week later aanklopt, moet de familie Spit vertrekken. Gelukkig is er verderop op de Siebengewaldseweg een plek, bij een vroedvrouw met 5 kinderen. Hendrik heeft nog steeds de granaatscherf in zijn rug zitten (dicht bij de long). Een dokter is lastig te vinden, maar deze vroedvrouw helpt Hendrik van zijn scherf af. Dit huis is ook zwaar getroffen, maar er kan nog gewoond worden. De familie Spit kan een hele tijd bij deze familie Beerenz blijven, van 26 oktober 1944 tot 7 januari 1945. Aleida runt hier in deze periode het huishouden. | 
|
 |
Dan is het januari 1945, het is het winter, en niet zo'n beetje ook. Het vriest al sinds 23 december, en er ligt sneeuw.
De Duitsers worden steeds onrustiger, en sommeren de familie, en met hen duizenden anderen, uit Bergen1 te vertrekken.
Het is dan 7 januari in de ochtend. En dan gaat de grote groep mensen om 8 uur 's ochtends Duitsland in.
De karavaan gaat naar Weeze, waar in een fabriek wordt geslapen, en de volgende dag naar Goch. Dat is al gauw 8 kilometer.
Diezelfde dag komt daar minimaal 13 kilometer bij als ze Kleef bereiken. Ook hier slaapt men in een fabriek. Annie is gewend om veel te lopen.
Toen de scholen nog open waren, liep ze iedere dag 5 kilometer naar de lagere school in Boxmeer, en weer terug.
Als het gezin Emmerich op 9 januari nadert, staat daar alleen de kerk nog overeind.
Via Emmerich steken ze met een roeiboot de Rijn over naar 's Heerenberg, een hele spannende tocht.
De tocht vindt plaats in de nacht, en het wachten aan de oever duurt lang. Hendrik is een goede roeier. Het lukt hem om tegen de stroom in, aan de overkant te komen.
In 's Heerenberg is de familie Spit weer op Nederlandse bodem, maar het is koud, en het sneeuwt. De stoet met mensen is lang.
|